Lights out in Hong Kong

Marijke kwam vannacht huilend onze slaapkamer binnen. Het licht in de gang was uit, en ging niet meer aan. Ze kon niet slapen. Een stroomstoring, komt wel vaker voor. Een uur later, bijna half zes werd er op de deur gebonst. Een portier, zijn baas en vijf (!) elektriciëns stonden voor de deur. Een doorgebrande stop bij ons bleek de oorzaak van de storing, een groot deel van de woontoren zat zonder stroom. Nadat de mannen een half uur door elkaar heen hadden gerend was het probleem, in elk geval tijdelijk, verholpen.

Ook op 8 augustus om 8 uur gaan de lichten in Hong Kong uit. Drie minuten als het aan de organisatoren ligt. Een stil protest om de lakse overheid aan te zetten tot veel meer actie tegen de luchtvervuiling. Gezien de belangstelling in de krant, en de steun van enkele restaurant- en winkelketens wordt het een succes. En da's mooi. Hopelijk wordt er niet alleen naar de overheid gewezen, maar gaat ook de aircon een graad hoger, en wordt de motor van de auto afgezet als er niet gereden wordt, en dat soort dingen.

Ook wij hebben het licht uit op 8 augustus, maar dat is omdat we een paar weken rondkijken in Yunnan, China. Waarschijnlijk zien we nog sneeuw, Yunnan ligt in de meest oostelijke Himalaya's. Half augustus zijn we weer terug. Wie weet hebben we de mogelijkheid om eerder iets te schrijven, en laat de Chinese censuur het dan ook nog toe dat we dat op de blog kunnen plaatsen.

Bowrington Road Market

Bowrington Road Market is een straatmarkt zoals er zoveel zijn in Hong Kong. In Hong Kong wordt op een versmarkt groente en fruit verkocht, kippen (levende en dode, of alleen klauwen), vis, krab, kikkers en van alles meer dat in water leeft, en vlees onder rode lampen, zodat het er mooi uitziet. Het maakt een kleurrijk geheel. Op de Bowrington Road Market is het niet anders. Het is een kleine, stampvolle en chaotische markt. De verkopers hebben het druk, ze schreeuwen en gebaren door elkaar heen. Veel mannen dragen geen shirt, ze zweten. Het is heet en vochtig. Tussen de klanten lopen sjouwers; meestal met karretjes soms op een fiets. Het zijn sterke jonge kerels, maar ook oude fragiele vrouwtjes. Zij leveren verse producten aan, of halen het afval op dat een paar straten verderop verwerkt wordt. (Zie de foto’s in de sidebar).

Even napraten

Ik heb twee wedstrijden gezien. Carianne geen. Op een terras aan het strand. Twee keer Duitsland. Niet onaardig. Thuis hadden we alleen met een speciaal kabelabonnement kunnen kijken. Dat was ons de 60 Euro niet waard. Het gros van de wedstrijden werd in Hong Kong-tijd ver na middernacht gespeeld.

Het WK is niet helemaal ons voorbij gegaan. Zo hebben we beiden een heus WK-team gemanaged. Nou ja, Carianne één, en ik twee. En ja, Carianne deed dat een stuk beter dan ik. Het maakte nog maar eens duidelijk dat Carianne meer verstand van voetbal heeft. Ik weet meer van het trappen tegen een bal. Dat wordt nog wel eens door elkaar gehaald. Vooral door de buitenwacht.

De Brief naar Nature over het nemen van strafschoppen (zie Vliegende keep, april 2006) kwam per kerende post terug. We hebben er meteen een Brief naar Science –na Nature het meest overschatte wetenschappelijke tijdschrift- van gemaakt. En verdomd, daar hebben ze er serieus naar gekeken. Ze waren enthousiast, maar vonden de statistiek niet helemaal betrouwbaar. Met een verdubbeling van het aantal proefpersonen hebben we dat probleem verholpen, maar Science doet niet aan een tweede kans. Het artikel ligt nu bij Psychological Science, ook zeer gerenommeerd. Afwachten maar weer. Nee, dan had mijn Brief naar Het Parool meer succes. Al bijna tien jaar probeer ik het verhaal te slijten dat Duitsland echt niet uitzonderlijk vaak in de laatste minuten scoort. Dat dat een mythe is, en dat Nederland wat dat betreft misschien wel gevaarlijker is, op het WK tenminste. Kennelijk was het nu wel interessant.

Maar de buitenwacht dus. Journalisten. Ik heb een aantal artikelen over het stoppen en schieten van strafschoppen achter mijn naam staan, en rond een wereldkampioenschap zijn er altijd wel journalisten die daar meer over willen weten. Zo ook dit jaar. Er was belangstelling van Scotland on Sunday en de Daily Telegraph. Het stuk in de Daily Telegraph leidde zelfs tot een aantal nachtelijke e-mails van de BBC met een verzoek voor een, vermoed ik, radio-interview. Ik lag lekker te slapen –gelukkig. Een dag later vonden ze het al niet meer interessant. Morgen praat ik met Nummer 14 over linkspoten in het voetbal. Zijn ze echt beter? Maar het mooiste, of eigenlijk het meest hilarische was een stuk dat verscheen in het Argentijnse Noticias. Volgens de journalist het grootste weekblad in Argentië. Ik denk een soort mix van Elsevier Magazine en Nieuwe Revu. Deze man had zelfs belangstelling voor de mens achter de onderzoeker. Op verzoek heb ik een pasfoto gestuurd, en in een onbewaakt ogenblik ook het adres van deze weblog gegeven. Het resultaat zie je hieronder.

Beeldvervuiling?

Ooit gehoord van wethouder Ton Hooijmaijers? Deze ietwat naïeve VVD-politicus ("beter een Ton in de kamer dan een Fortuyn in de lucht") dacht eigenhandig de uithangborden met reclame van de gevels aan het Damrak te kunnen verwijderen. Dat was met het trouwen van Willem van Buren. Hooijmaijers had er een hoogwerker voor ingehuurd. In Hong Kong zou niemand zo’n actie kunnen begrijpen. Het zou ook onbegonnen werk zijn. Elke winkelstraat hier hangt barstensvol reclameborden. Boven de winkelpuien is het een ware jungle, elke open plek wordt gebruikt. De meeste Hongkongnezen zullen de uithangborden als verfraaiing van de stad beschouwen, of minimaal als een verlevendiging van het straatbeeld.

Reclame is niet alleen kenmerkend voor het straatbeeld, maar ook voor de skyline van Hong Kong, vooral ’s avonds. De meeste torens zijn geadopteerd door een multinational, die er levensgrote beeldreclame op geplaatst hebben. Zo staat er Philips boven op de Immigration Tower. In de bekende blauwe letters; een beetje saai maar wel degelijk. Nu wil Philips technologisch voorop lopen, ook met beeldreclame. En dus zijn de oude neon lichtbakken vervangen door LEDs (light emmitting diodes). Negen meter hoog en achtenveertig meter breed. Volgens de krant is dat zo groot als een olympisch zwembad. De LED’s slurpen twintig procent minder energie dan neon.

Bij de ‘opening’ vorige week, was een hoge ambtenaar aanwezig. Hij zei het volgende; We are very impressed by the long-term commitment and contribution made by Philips to Hong Kong. In inaugurating Hong Kong's largest LED sign, Philips not only adds light and colour to Hong Kong's nightscape, but also sets an excellent example in promoting technological progress, cost savings and environmental friendliness.

A là Hooijmaijers zou je kunnen overwegen om de beeldreclame uit te zetten. Maar we hebben het over Hong Kong, niet Amsterdam.

[bron foto Philips: Pompidon www.flickr.com]

Die vrouw met de grote zonneklep

De eerste juli is in Hong Kong een soort nationale feestdag. Niet de officiële, want die is pas op 1 oktober, de dag dat Mao in 1949 de Volksrepubliek China uitriep. Da’s voor heel China. Eén juli daarentegen is een Hongkongse aangelegenheid. Het is de dag van de Britse handover of overdacht van Hong Kong aan China, negen jaar geleden.

Wie een groot koninginnedag-achtig feest verwacht, komt bedrogen uit. Net als op alle vrije dagen zijn de winkels gewoon open, alleen ambtenaren en de werknemers van banken hadden zaterdagochtend vrijaf. Gekker is nog, dat zelfs aan Sofie op school niets over de handover werd verteld. Geen feest op zaterdag daarom, uitgezonderd dan een patriotsche show (en dan is het vaderland China, niet Hong Kong) met leeuwendansen, demonstraties van het Chinese leger enzovoort. Het is een pro-Beijing gebeuren met een aantal hotemetoten uit de Hongkongneze politiek als ere-gast. Zo’n 50.000 mensen waren erbij, hoewel die niet allemaal uit zichzelf kwamen. De Bank of China betaalde haar werknemers als ze hun gezin meenamen. Weinig spontaan dus. De parade is dan ook pas vorig jaar in het leven geroepen, vooral als tegenhanger van de pro-democratische demonstratie die elk jaar sinds de handover gehouden wordt.
In 2003 liepen een half miljoen mensen mee op 1 juli. De toenmalige Chief Executive Tung Chee-hwa was met een wetsvoorstel gekomen (het beruchte artikel 23) dat landverraad, hetze, en opruiing tegen China strafbaar stelde. Ook werd een verbod voorgesteld op samenwerking met buitenlandse politieke partijen. Dat ging de Hongkongnezen te ver. Een aantal basisrechten, zoals de vrijheid van meningsuiting stond onder druk. Het bracht een half miljoen mensen op de been. Het voorstel werd ingetrokken, de Chief Executive vervangen, en de rust keerde terug. Het aantal 1 juli demonstranten is flink afgenomen. Wij liepen vorig jaar met nog maar 17.000 anderen.

De nieuwe Chief Executive Tsang Yam-kuen kwam eind vorig jaar met een wetsvoorstel voor verdere democratisering. De pro-democraten vonden het voorstel niet ver genoeg gaan en stemden tegen. Het voorstel was van de baan (zie ondermeer Weggestemd, december 2005). Niemand weet hoe verder; algemene verkiezingen voor het parlement en de Chief Executive zijn de komende jaren onmogelijk, da's duidelijk. De pro-democraten hebben het moeilijk. De stemming is omgeslagen. Economische groei in plaats van politieke hervorming staat nu voorop. Geen goed klimaat voor een 1 juli demonstratie.

Totdat Anson Chan liet weten mee te zullen lopen. Anson Chan was de eerste vrouw en Chinees die Chief Secretary werd. De Chief Secretary is de hoogste ambtenaar in Hong Kong en na de Chief Executive (vroeger de gouverneur) de machtigste figuur in de Hongkongneze politiek. Chan werd Chief Secretary in 1993 onder gouverneur Patten, en bleef in die functie tot ver na de handover. Zij was daarmee een sleutelfiguur tijdens de handover. Anson Chan werd door sommigen beschouwd als het geweten van Hong Kong. Anderen waren sceptischer. Hoe dan ook, uitspraken over democratisering en persvrijheid brachten haar soms in conflict met haar conservatieve baas, Chief Executive Tung. Ze kwam steeds meer onder vuur te liggen van de pro-Beijingers en nam in 2001 ontslag.
Wij liepen dit jaar niet mee met de 1 juli demonstratie, maar zijn wel kort gaan kijken. En prompt liep Anson Chan voorbij. Een gigantische zonneklep op haar hoofd en een klein ventillatortje in haar hand tegen de brandende zon. De chaos was compleet. Er waren natuurlijk mensen die haar toejuichten, maar er was vooral pers; fotografen, cameramensen, dat soort types. En dan natuurlijk de huis-tuin-en-keuken fotografen zoals ik, meestal met een mobieltje. Allemaal wilden ze die ene foto van Anson Chan.

Een onderzoek van de Universiteit van Hong Kong wees uit dat ongeveer een kwart van de 30.000 tot 60.000 demonstranten meeliep omdat Anson Chan daartoe opgeroepen had. Maar er is ook kritiek. Zo was er een brievenschrijver in de krant die vond dat ze haar pensioen maar moest inleveren. Immers, zo was de redenatie, als je pensioen ontvangt van de overheid dan verlies je het recht kritiek te leveren op die overheid. Ook dat is Hong Kong.

IJskoud Hong Kong

Het is tropisch warm in Nederland lees ik op internet, 29 graden in Amsterdam. Hier is het kwik al weken niet onder de dertig graden gezakt. Zelfs in de avond en nacht koelt het nauwelijks af. Gelukkig valt de vochtigheid op dit moment mee. Met de hitte is best te leven. ’s Nachts houdt een ventilator ons enigszins koel. ’s Ochtends gooien we de ramen open en zorgt een briesje vanaf zee voor voldoende afkoeling. Laat in de middag verdwijnt het verfrissende windje. Het is dan tijd om de airconditioner aan te zetten. De functie low cool, rond stand nummer drie is meestal voldoende om het plakkerige zweten te stoppen.
De aircon, zoals ze het apparaat hier noemen, is een geweldige uitvinding. Ik heb het nooit geprobeerd, maar met de thermostaat op hoogste stand 12 en de functie high cool, moet het mogelijk zijn om binnen een half uur winterse temperaturen te realiseren. Jammer dat het zoveel energie kost.

In de zomermaanden gaat 60% van het elektriciteitsverbruik in Hong Kong op aan het koelen van gebouwen. De centrales net over de grens met China, die ook Hong Kong van elektriciteit voorzien, zijn beruchte veroorzakers van smog. Hoewel zorgen om en klachten over luchtvervuiling net zo dominant zijn als de altijd aanwezige smog, denkt niemand er over om zuinig te zijn met energie. De aircon een graadje hoger zetten is ondenkbaar. Op kantoor zit iedereen netjes in pak of mantelpak. Jasjes blijven aan en dasjes om. Kantoorgebouwen in Hong Kong schijnen met gemiddelde temperaturen tussen de 21 en 22 graden de koudste ter wereld te zijn. Werknemers nemen extra kleren mee, om het niet koud te krijgen.

Ook in de woningen houden hongkongnezen van koud. Zelfs ’s nachts, zo blijkt uit een recent onderzoek van dr Deng Shimming van de Hong Kong Polytechnic University. Ruim 80% van de ondervraagden in dit onderzoek slaapt met de aircon aan. Meer dan de helft slaapt bij een temperatuur van 22 graden. 20% van de ondervraagden houdt de temperatuur in de slaapkamer ijskoud op 20 graden of lager. In deze stad, waar de nachtelijke temperaturen vaak tegen de 30 graden lopen, resulteert dit in een enorm energieverbruik. En is het nodig? Nee. Een op de vier ondervraagden wordt ’s nachts wakker van de kou. De helft van de ondervraagden wikkelt zich ’s nachts in aircon quilts om de kunstmatige kou te kunnen doorstaan.

Friends of the Earth Hong Kong voert strijd tegen het verkwistende gebruik van airconditioners. Met de actie Don’t be cold - be cool proberen de milieu-activisten zakenlui uit de kleren te krijgen en de temperaturen in kantoren en andere bedrijven op te voeren tot 25,5 graden. Bedrijven die zich schuldig maken aan thermal crimes kunnen rekenen op een name and shame op hun website. De actie lijkt succes te hebben. De bussen in de stad zijn lang niet meer zo koud als vorig jaar. In restaurants heb ik veel minder last van koude lucht dan een jaar geleden en ik kan tegenwoordig zonder klappertanden de kleedkamer van ons clubhuis gebruiken. Ik hoop tenminste dat de actie effect heeft en dat binnentemperaturen hier omhoog gaan. Het kan ook zijn dat ik net als aan de hoge zomerse temperaturen begin te wennen aan de kunstmatige koude in IJskoud Hong Kong.