Carianne's huishoudboekje

Het is mij altijd een gruwel geweest, een huishoudboekje. Het smaakt naar Hollandse kneuterigheid, net als iedere ochtend naar het werk met in de tas een plastic trommeltje gevuld met boterhammen met kaas om ze tijdens de lunchpauze lekker op te peuzelen. Maar ja, omdat ik dat laatste tegenwoordig ook doe, inclusief de plakken jong belegen Goudse kaas, zal het geen verrassing zijn dat wij, nou ja, vooral Carianne eigenlijk, ook een huishoudboekje bij houden. Je wil wel eens weten waar al die Hong Kong Dollars blijven, toch? Per maand hebben we zo’n vijfenveertigduizend dollar te besteden, en dan kan je het overzicht makkelijk kwijt raken. We hebben dat een maand of drie, vier goed volgehouden. Elke dag noteerden we netjes onze uitgaven, maar zo langzamerhand begint het te verwateren. En dat is volgens Carianne vooral mijn schuld. De weerstand tegen dat oer-Hollandse fenomeen is misschien iets te sterk.

Maar toegeven, het huishoudboekje geeft een aardig blik op ons uitgavenpatroon. Simpel tel- en rekenwerk maakt duidelijk dat de helft van ons inkomen besteed wordt aan woon- en schoolkosten. Niet verrassend, daar hadden we dat huishoudboekje niet voor nodig. Maar dat het overgrote deel van de resterende uitgaven in de zakken van één man, Li Ka-shing, verdwijnt, dat had ik me zonder Carianne’s huishoudboekje nooit gerealiseerd. Li Ka-shing?

Li Ka-shing is de rijkste man van Hong Kong. Een self-made man, die de middelbare school niet afmaakte, maar wel goed is voor zo’n 100 miljard (een 1 gevolgd door 11 nullen, 100.000.000.000) Hong Kong Dollars. In Euro’s maar één nulletje minder. Li is daarmee de rijkste man van Azië, en de nummer 19 van de wereld. Zijn imperium bestaat uit twee holdings: Hutchinson Whampoa en Cheung Kong. Li Ka-shing is ’s werelds grootste speler als het gaat om containerterminals (zoals ECT dat drie-kwart van alle containers in de Rotterdamse haven afhandelt); hij bezit een aantal ketens in de detailhandel (waaronder Kruidvat). Li is ook projectontwikkelaar, zit in de telecommunicatie, en is eigenaar van nuts-bedrijven. En deze lijst is zeker niet uitputtend.

Carianne’s huishoudboekje dus. Daarin vind ik bijna elke dag 'supermarkt'. Dat staat voor Park 'n Shop (zie foto), van Li. Sinds een week of twee, drie lijkt het hier iets van zomer. Iedere dag rond de 30 graden, en dus staat er regelmatig 'zwemmen' in het huishoudboekje. We zwemmen in een van de subtropische buitenbaden van ons wooncomplex dat wordt beheerd door, jawel, Li. En dan zijn er maandelijkse bedragen in het huishoudboekje terug te vinden, telefoon, internet, tv, allemaal betalingen aan PCCW, natuurlijk van Li. En elektriciteit van de Hong Kong Electric. Ik neem aan dat het inmiddels duidelijk is wie daar de scepter zwaait.

Dat geld komt allemaal op Li Ka-shing’s bankrekening. Maar als alle tycoons in Hong Kong is Li Ka-shing in zijn vrije tijd filantroop. Dat is bittere noodzaak, want door de lage belastinginkomsten (zo betaald Li naar verluidt geen belasting om dat zijn jaarinkomen 0,00 Hong Kong dollars is) kan de overheid niets tot weinig besteden aan maatschappelijke voorzieningen. Een weldoener dus, Li Ka-shing heeft er een heuse stichting voor in het leven geroepen. Twee weken geleden heeft Li Ka-shing 1 miljard Hong Kong dollar geschonken aan mijn werkgever, de University of Hong Kong (HKU). Laat dat even doordingen. Dat is 1/100ste deel van zijn totaal vermogen. Het equivalent van honderd miljoen Euro, een schenking zonder voorwaarden, aan een universiteit. Ik vraag me af hoe dat gaat. Zou hij de rector magnificus ge-sms’d hebben, of gebeld? De goede man was blijkbaar in New York toen hij het bericht van de schenking ontving. Nu hebben al heel wat onderwijs- en medische instellingen in Hong Kong een schenking van Li Ka-shing, of andere tycoons als de casinomagnaten Stanley Ho en Henry Fok ontvangen, maar 1 miljard dollar is buitensporig. De grootste gift in de geschiedenis van Hong Kong. Dus besloot, zeg maar, het College van Bestuur (CvB) dat de Medische Faculteit als eerbetoon aan de weldoener voortaan HKU Li Ka-shing Faculty of Medicine zal heten. En dat was tegen het zere been van een aantal professoren, studenten, en alumni onder aanvoering van parlemenstlid Dr. Kwok. Zij vinden het onaanvaardbaar dat de erfenis van ‘hun’ faculteit wordt uitverkocht. Een rel was geboren, belangrijk genoeg voor het openingsartikel van de South China Morning Post, de grootste Engelstalige krant in Hong Kong. Het CvB van de HKU zit er behoorlijk mee in zijn maag. Een nationale rel over de naamgeving, terwijl Li niet om de naamgeving heeft gevraagd. Je bedenkt je als tycoon wel een tweede keer voor dat je aan de HKU schenkt. Waarom men precies tegen is, is onduidelijk. Het gaat bovenal om sentimenten. Sommigen vinden dat als de Medische Faculteit dan toch vernoemd moet worden, dat alleen kan naar Sun Yat-sen, voor veel Chinezen de vader des vaderlands. Anderen lijken bang dat er nu LKS van Li Ka-shing op hun visitekaartje komt te staan.

Het opvallendste rond de ontstane opschudding is dat niemand in Hong Kong het kennelijk van belang vindt hoe Li Ka-shing zijn fortuin vergaard heeft. Ik weet wel, een gegeven paard kijk je niet in zijn bek. Maar deze stinkt. Het meeste geld heeft Li schijnbaar verdient met lucratieve zaken in China, vooral met het leger. Wapenhandel. Hij staat dan ook op zeer goede voet met officials van de Communistische Partij, en was een goede bekende van Jiang Zeming de voormalige president van China. Zulke contacten openen de deur naar het grote geld. Zo heeft Li massa’s geld verdient met de bouw van Oriental Plaza in Beijing. Daarvoor moesten wel vele hutongs, de historische laagbouw in het centrum van Beijing, wijken. De eigenaars werden voor een habbekrats tegen hun wens uitgekocht, om te verdwijnen naar de grauwe voorsteden van Beijing. Een citaat uit Wild grass. Het laat zich raden wie de projectontwikkelaar uit Hong Kong is.

Mr. Feng had lived near the Forbidden City and was evicted from his home to make way for a ritzy shopping mall built by a Hong Kong developer. It was called Oriental Plaza, a giant mirror-and-concrete monolith that didn’t have a trace of the Orient in it. The development had caused a furor when it went up because the government not only threw out home-owners like Mr. Feng, but also well-connected commercial interests. A corruption scandal later came to light that caused a vice-mayor of the city to commit suicide.

Niet al te fris, deze Li. En dan is er het verhaal van de ontvoering van Li’s zoon Victor. Na betaling van 1 miljard Hong Kong Dollar losgeld, werd Li door zijn communistische vrienden afgeraden –tenminste zo gaat het verhaal- om aangifte te doen bij de politie in Hong Kong. De ontvoerder vluchtte naar China, werd opgepakt voor andere, kleinere misdaden en geexecuteerd. Hij had de doodstraf ontlopen als hij in Hong Kong voor ontvoering veroordeeld werd. En dan is er de mysterieuze dood van zijn vrouw, en ...

Ik kan nog wel even doorgaan. Maar het schiet volledig zijn doel voorbij. Hier in Hong Kong zouden ze me meewarig aankijken. Hoe kneuterig, hoe typisch Hollands, dat opgeheven vingertje van mij. Net als die broodtrommel, en ons huishoudboekje. Deze laatste is overigens inmiddels weer netjes bijgewerkt.

Naschrift: Inmiddels zijn we drie weken verder. Het conflict rond de naamgeving sleept zich voort. Gisteren –op vaderdag- demonstreerden zo’n 100 alumni in witte doktersjassen bij de Medische Faculteit, die zij beschouwen als hun intellectuele vader. Want zeg nou zelf, wie verkoopt er nou zijn vader? Het College van Bestuur ondertussen hanteert de doofpot en hoopt dat het rumoer overwaait. De opstandige alumni beweren zelfs dat werknemers van de Medische Faculteit –die volgens informele enquetes in meerderheid tegen de naamgeving zijn- van hoger hand onder druk worden gezet zich niet uit te spreken. Immers, in Hong Kong moet elk contract wel eens verlengd worden. En Li Ka-shing? Eergisteren trof ik hem voor het eerst. Hij stond naast Jackie Chan bij de ingang van Madam Tussaud. Hij deed er het zwijgen toe.

Na-naschrift: Zo ongeveer op het moment dat ik bovenstaande Naschrift schreef, doorbrak Li Ka-shing eindelijk het stilzwijgen. Hij accepteert de naamgeving.

[uit FBWeetjes, nummer 46, juli 2005; bron foto Li http://blogs.theage.com.au]