Sunday, June 11, 2006

Een bovengrondse grafkelder

Eind 1949, Mao was net aan de macht in China, leefden er in Hong Kong naar schatting zo’n driehonderdduizend mensen in krotten -op een bevolking van ongeveer twee miljoen! Het waren vooral vluchtelingen uit China, maar ook Hongkongnezen die tijdens de Tweede Wereldoorlog alles kwijt geraakt waren, die in de krotten woonden. De meeste krotten vond je op de hellingen van de heuvels die Kowloon scheiden van de New Territories. Dat was toen de rand van de stad.

De koloniale overheid deed weinig tot niets voor een beter huisvesting. Het standaardverhaal wil dat dat pas in 1954, na een brand in Shek Kip Mei waarbij dertigduizend mensen dakloos (dus zonder krot) raakten, de sociale woningbouw van de grond kwam. Veel stelde dat overigens niet voor. In de zogenaamde H-blokken, zeven verdiepingen hoog, leefden op een ruimte van iets meer dan 10 vierkante meter families van tussen de vijf en tien mensen (De middelste foto boven laat zo'n flat zien. Alles staat er op, het is niet groter. De foto is van een H-blok in Shek Kip Mei dat vorig jaar even een museum was. Nu is het afgebroken.) Koken werd buiten gedaan, douche en wc met de buren gedeeld. Electriciteit was er niet. De bewoners accepteerden de lage leefstandaard; ze kwamen immers uit krotten.

Lei Cheng Uk Estate, in noord-oost Kowloon, bestond ook uit van die H-blokken. Bij de bouw in 1955 werd een tweeduizend jaar oude graftombe uit de tijd van de Han-dynastie (25-220 na Chr.) ontdekt. Brons en aardewerken potten en schalen, modellen van huisjes en graanschuren lagen er in de grafkelder, maar geen spoor van een skelet. Het is nu een museumpje. Echt veel is er niet te zien. Je kan een blik in de donkere tombe werpen, maar daar blijft het bij (foto boven rechts). Naar binnen gaan is niet mogelijk.Veel fascinerender was het om de grafkelder in zijn ‘nieuwe’ omgeving te zien. Het ligt op zo’n twee kilometer van de haven in Cheung Sha Wan, een echte New-Kowloon wijk. De rode pijl op de luchtfoto wijst de plek aan. In 1955, toen het ontdekt werd, lag het letterlijk in de voet van de heuvel, vlak langs de kust. Voor de bouw van het Lei Cheng Uk Estate werden niet alleen twee kleine dorpjes, maar ook een groot deel van de heuvel simpelweg verwijderd. Afgegraven dus. Je ziet de sporen op de foto: alles ten noorden van Lei Cheng Uk is heuvellandschap, de wegen kronkelen. Alles ten zuiden daarentegen is sinds de jaren vijftig ingepolderd, de straten zijn er kaarsrecht. Vergis je overigens niet, de meeste ‘blokjes’ op de foto zijn flats van tien tot veertig verdiepingen hoog (foto boven links). De originele H-blokken van toen zijn bijna allemaal verdwenen. Er wonen in Cheung Sha Wan tienduizenden mensen bijeengepakt naast en boven elkaar.

En dat is zo typisch voor Hong Kong. De stad is geëxplodeerd, van twee miljoen inwoners begin jaren vijftig tot zeven miljoen nu. Om al die mensen onderdak te bieden zijn enorme stroken land aangeplempt, complete heuvels afgegraven. En dan ligt zo’n tweeduizend jaar oude grafkelder ineens naakt in een groezelige buitenwijk. Boven de grond. Fascinerend.

[luchtfoto: www.centamap.com]

0 Comments:

Post a Comment

<< Home