Mr. Qiao spreekt

Qiao Xiayoang is de plaatsvervangend secretaris van het uitvoerende commité van het nationale Volkscongres in Beijing. Een van de machtstigste politieke clubs in China. Een invloedrijk man dus deze Mr. Qiao. Hij maakte deze week opmerkingen over Hong Kong. Over het algemeen kiesrecht (zie o.a. Een lange zomer, oktober 2005). Zijn opmerkingen geven een aardig inzicht in de angsten die het algemeen kiesrecht oproept bij de communistische overheid in Beijing. Mr. Qiao somde de voorwaarden voor de invoering op: 1) het algemeen kiesrecht mag de soevereiniteit en de nationale (Chinese) belangen niet schaden, 2) geen drastische veranderingen, dat schaadt de status van de Basic Law (de Hong Kongse grondwet), 3) de introductie van het algemene kiesrecht mag de nu bestaande uitgebalanceerde deelname van sectoren uit de samenleving niet verstoren, en het mag zeker de belangen van de zakenwereld niet aantasten, 4) politieke hervormingen mogen niet ten koste gaan van de economische daadkracht van Hong Kong, 5) het moet een Excecutive-led systeem blijven (zeg maar een presidentieel systeem), en als laatste 6) politieke hervormingen mogen niet tot sociale onrust leiden.

Kortom, de communisten in Beijing lijken vooral bang dat algemeen kiesrecht ten koste gaat van economisch gewin. Want dat lijkt zeker, algemeen kiesrecht zal uitlopen op een afname van de invloed van de zakenwereld. En dat kost geld. De bescherming van werknemers is nu uitermate gering, iets als minimumloon bestaat bijvoorbeeld niet, en er zijn andere uitwassen. Zo staakten vrachtwagenchauffeurs tegen de schuld die ze aan hun baas hadden. Ze moesten elke maand namelijk een deel van hun loon inleveren als ze, in de ogen van de baas, onvoldoende presteerden. Algemene verkiezingen betekent vrijwel zeker een einde aan de blokkades door de zakenwereld iets aan dit soort misstanden te doen.

De voorwaarden van Mr. Qiao zijn eigenlijk obstakels. Toch is er sprake van een kentering. De pro-democraten krijgen een betere pers. Hun roep om minimaal een tijdspad voor de invoering van algemeen kiesrecht lijkt steeds meer bijval te krijgen. Het is zelfs niet onmogelijk dat behoorlijk wat Hong Kongnezen op 4 december de straat op gaan. Het zal geen demonstratie worden met een half miljoen deelnemers zoals twee jaar terug, maar toch. Dat Tsang de hervormingsvoorstellen onder die druk zal aanpassen is niet waarschijnlijk. Hij heeft daarvoor de instemming van Beijing nodig, en Mr. Qiao's opmerkingen stemmen niet hoopvol. Als Tsang zelf al wil, ten minste. Hij heeft namelijk opnieuw een adviescommissie in het leven geroepen, met de uitdrukkelijke opdracht te luisteren naar de Hong Kongneze bevolking. De commissie gaat adviseren over politieke hervormingen na 2008. Een goed idee? Dat valt te bezien. Tsang zelf is voorzitter van de commissie, en maar één op de tien leden is democraat.