De Voorzitter, een moordenaar

Mao: The unknown story is geschreven door Jung Chang (van Wilde Zwanen) en Jan Halliday. Het boek staat al een paar maanden in de non-fictie top 10 in Hong Kong. Het is een dikke pil, maar zeer lezenswaardig. De reconstructie van Mao's leven is vooral gebasseerd op interviews. Die werkwijze kent natuurlijk nadelen, maar zelfs wanneer maar de helft van wat de schrijvers beweren juist is, dan nog kan niemand aan de conclusie ontkomen dat Mao een moordlustige, allesvernietigende gek en intrigant was die werkelijk alles op zij zette om zijn zin door te drijven. Mao zocht en vond de absolute macht, en daar offerde hij jarenlange vriendschappen, familie, zijn vrouwen en kinderen zonder scrupules voor op. Met communisme had het allemaal weinig van doen.

Als student in 1917-1918 schreef Mao over ethiek. Hij vond het traditionele Chinese ideaal van de Harmonie volstrekt fout en onverdragelijk. Waar de mens volgens Mao naar verlangde was een vloedgolf van geweld die de Harmonie en vrede voortdurend verstoort. Kijk maar naar de geschiedenis, zo redeneerde Mao, mensen bewonderen daarin vooral de tijden van oorlog, waar het ene verschrikkelijke drama na het andere zich afspeelt. Vrede en rijkdom verveeld. De menselijke natuur is verzot op beroering en opschudding. Steeds opnieuw.

Mao bracht deze gedachten in praktijk. Zelfs nadat hij in 1949 met Stalin’s steun de macht had gegrepen, bleef hij een voortdurende revolutie in China creeëren. Steeds opnieuw moest de gevestigde orde omver geworpen worden. Behalve Mao zelf natuurlijk. En dus kwam er de Grote Sprong Voorwaarts en later de Culturele Revolutie. China werd op (of over) de rand van de afgrond gebracht: mishandelingen, moorden en hongersnood kenmerkten zo het bewind van Mao. De auteurs schatten dat in de bijna dertig jaar dat hij aan de macht was 70 miljoen Chinezen de dood vonden –in vredestijd! Toen Mao in 1976 stierf liet hij een desolaat land achter, uitgewoond en uitgehongerd, de meeste historische cultuurschatten vernietigd.

Het boek sluit af met een korte Epiloog. Ik neem het in z'n geheel over: "Today, Mao’s portrait and his corpse still dominate Tiananmen Square in the heart of the Chinese capital. The current Communist regime declares itself to be Mao’s heir and fiercely perpetuates the myth of Mao”.